Szkoły Europejskie

Misją Szkół Europejskich jest rozwijanie w uczniach poczucia wspólnoty z innymi Europejczykami przy jednoczesnej pełnej akceptacji swojej odrębności narodowej i kulturowej. Ma temu służyć organizacja nauczania. Przebywając w środowisku międzynarodowym i wielokulturowym dzieci mają prawo do nauki języka ojczystego z poszanowaniem własnych tradycji i jednocześnie mając poczucie wspólnoty z innymi kolegami w ramach Zjednoczonej Europy. Uczniowie tej samej narodowości uczą się w tzw. sekcji. W większości Szkół Europejskich funkcjonuje sekcja angielska, francuska i niemiecka. Pozostałe sekcje są tworzone dopiero wtedy, gdy jest wystarczająco duża liczba uczniów jednej narodowości. Stąd też Szkoły Europejskie różnią się liczbą sekcji. Sekcja polska funkcjonuje w Szkole Europejskiej Bruksela I oraz w Szkole Europejskiej Luksemburg I. W pozostałych szkołach polskie dzieci są uczone języka polskiego, jako ojczystego, natomiast uczęszczają do sekcji językowej wybranej przez rodziców. Zapisy do Szkół Europejskich odbywają się bezpośrednio w szkołach.

Do Szkoły Europejskiej, oprócz uczniów – dzieci pracowników instytucji i agencji europejskich oraz pracowników stałych przedstawicielstw państw członkowskich przy Unii uczęszczają również dzieci pracowników innych instytucji międzynarodowych oraz ambasad. Przyjmowane są również dzieci zamieszkujące na stałe w danym mieście lub regionie. Nauka uczniów kategorii I jest bezpłatna, natomiast za naukę pozostałych dzieci Szkoły Europejskie pobierają opłatę.

W skład Szkoły Europejskiej wchodzi:

• dwuletnie przedszkole,
• pięcioletnia szkoła podstawowa,
• siedmioletnia szkoła średnia.

Obecnie we wszystkich Szkołach Europejskich uczy się 758 polskich uczniów, w tym 409 uczniów w Szkole Europejskiej Bruksela I, zaś 208 uczniów w Szkole Europejskiej Luksemburg I (stan na dzień 30.09.2023 r.).

Do przedszkola uczęszczają dzieci w wieku 4 – 5 lat. Zajęcia prowadzone są w języku danej sekcji. Kontakt dzieci z różnych narodowości (sekcji językowych) jest zapewniony w chwilach rekreacji i zabaw.

Do szkoły podstawowej uczęszczają uczniowie w wieku 6 – 10 lat. W sekcji językowej uczniowie uczą się w języku ojczystym. Od klasy pierwszej obowiązkowa jest nauka jednego z języków urzędowych: francuskiego, angielskiego lub niemieckiego do wyboru. Lekcje języków obcych odbywają się w grupach mieszanych narodowościowo i zawsze prowadzone są przez nauczycieli, dla których dany język jest językiem ojczystym. Od klasy trzeciej do piątej uczniowie realizują przedmiot – godziny europejskie – prowadzony w wybranym języku obcym. Celem tych zajęć, prowadzonych w grupach mieszanych narodowościowo, jest budowanie świadomości europejskiej. Wszystkie zajęcia, niezależnie od języka wykładu, są realizowane według programów nauczania opracowanych przez wizytatorów do spraw szkoły podstawowej i przedszkola, zatwierdzonych przez Radę Zarządzającą. Programy nauczania dostępne są na stronie Biura Sekretarza Generalnego Szkół Europejskich www.eursc.eu.

Do szkoły średniej uczęszczają uczniowie w wieku 11 – 17 lat. W sekcji językowej nauczanie matematyki, biologii, chemii i fizyki odbywa się w języku ojczystym. Natomiast zajęcia lekcyjne z takich przedmiotów jak geografia, sztuka, muzyka, historia, filozofia, ekonomia, informatyka i wychowanie fizyczne prowadzone są w grupach mieszanych narodowościowo w jednym z języków urzędowych: angielskim, francuskim lub niemieckim. Począwszy od klasy pierwszej szkoły średniej wszyscy uczniowie obowiązkowo rozpoczynają naukę trzeciego języka, a od klasy czwartej mogą rozpocząć naukę czwartego języka. Uczniowie mogą uczyć się również łaciny i greki. Wszystkie zajęcia, niezależnie od języka wykładu, są realizowane według programów nauczania opracowanych przez wizytatorów do spraw szkoły średniej, zatwierdzonych przez Radę Zarządzającą. Programy nauczania dostępne są na stronie Biura Sekretarza Generalnego Szkół Europejskich http://www.eursc.eu.

Uczniowie uczęszczający do Szkoły Europejskiej, w której nie funkcjonuje ich sekcja językowa są zapisywani do sekcji angielskiej, francuskiej lub niemieckiej i mają prawo do nauki języka ojczystego.

Pełny cykl szkoły średniej kończy się Maturą Europejską, do której uprawnieni są uczniowie, którzy ukończyli dwie ostatnie klasy Szkoły Europejskiej. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia szkoły z ocenami składającymi się z dwóch części – ocenami za postępy w nauce w ciągu roku szkolnego i ocenami z maturalnych egzaminów ustnych i pisemnych. Przebieg egzaminów maturalnych jest monitorowany przez wizytatorów do spraw szkoły średniej.

Dyplomy EB (European Baccalaureate), wydawane przez Szkoły Europejskie zgodnie z Konwencją o statucie Szkół Europejskich są uznawane za równorzędne polskiemu świadectwu dojrzałości bez obowiązku przeprowadzania nostryfikacji. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 2 Konwencji o Statucie Szkół Europejskich posiadacze Matury Europejskiej uzyskanej w Szkole Europejskiej:

• korzystają w swoim państwie pochodzenia ze wszystkich korzyści związanych z posiadaniem dyplomu lub świadectwa wydanego na zakończenie nauki w szkole średniej w tym kraju,
• mogą ubiegać się o przyjęcie na każdą uczelnię działającą na terytorium każdego państwa członkowskiego, korzystając z takich samych praw jak osoby pochodzące z tego państwa i posiadające równoważne dokumenty.

Stosowne regulacje znajdują się także w prawodawstwie polskim. Zgodnie z art. 93 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r.  o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230) dyplomy EB (European Baccalaureate) wydane przez Szkoły Europejskie potwierdzają w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenie średnie oraz uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe.

Nauczyciele pracujący w Szkołach Europejskich są skierowani przez ministrów edukacji swoich państw, po spełnieniu wymogów formalnych związanych z wykształceniem i doświadczeniem zawodowym. Muszą biegle władać przynajmniej jednym z języków urzędowych: angielskim, francuskim lub niemieckim. Nauczyciele przedmiotów nauczanych w grupach mieszanych językowo (przedmioty artystyczne, wychowanie fizyczne), pedagodzy szkolni oraz dyrektorzy szkół i ich zastępcy muszą władać biegle dwoma językami urzędowymi Szkół Europejskich.

Nauczyciel może zostać skierowany do pracy w Szkole Europejskiej na okres 2 lat, z możliwością przedłużenia kontraktu do maksymalnie 9 lat. W szczególnie uzasadnionych sytuacjach kontrakt ten może zostać wydłużony o 3 lata.

Polscy nauczyciele skierowani przez Ministra Edukacji i Nauki do pracy w Szkołach Europejskich są zatrudniani przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą po przeprowadzeniu postępowania konkursowego. Informacje o naborze ogłaszane są na stronach internetowych: Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, Ośrodka Rozwoju Edukacji, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz kuratoriów oświaty.

Obecnie do pracy w Szkołach Europejskich zostało skierowanych 47 nauczycieli, w tym jedna osoba na stanowisko kierownika Wydziału Matury Europejskiej w Biurze Sekretarza Generalnego, jedna osoba na stanowisko dyrektora Szkoły Europejskiej Bruksela II oraz jedna osoba na stanowisko zastępcy dyrektora Szkoły Europejskiej w Bergen ds. szkoły średniej oraz jedna osoba na stanowisko asystenta zastępcy dyrektora ds. szkoły średniej w Szkole Europejskiej Bruksela III (stan na dzień 01.09.2023 r.).

Nadzór pedagogiczny nad polskimi nauczycielami zatrudnionymi w Szkołach Europejskich sprawuje Łucja Pawłowska – wizytator Szkół Europejskich.